Veel mensen hebben er last van: een rood hoofd, stotteren, de tekst vergeten, overmatig transpireren, zenuwachtig zijn voor de presentatie en sommigen liggen er zelfs dagen (of zelfs weken) van wakker. Allemaal vanwege een angst voor het presenteren. We worden dan ook vaak benaderd voor advies en daarom dit artikel.
Waar komt presentatieangst nou eigenlijk vandaan? En is deze angst echt nodig? Kunt u ook presenteren zonder al deze nare ongemakken, zonder angst te hebben voor presentaties? Ja, dat kan! Lees het in dit artikel.
Waarom heeft u presentatie angst?
Allereerst willen we vermelden dat presentatieangst heel, heel, heel, heel vaak voorkomt. Een groot deel van de mensen heeft in grote of kleine mate last van presentatieangst of zijn zenuwachtig voor hun presentatie. Zelfs grote sprekers zijn zenuwachtig en zijn bang om fouten te maken. De meeste mensen nemen dan ook liever plaats in het publiek dan dat zij voor een (grote) zaal staan. Maar waarom?
Er kunnen verschillende redenen zijn voor presentatieangst: iemand kan nare ervaringen hebben door een eerdere presentatie, onzeker zijn over zichzelf, verlegen zijn of moeite hebben met zichzelf mondeling duidelijk te uiten.
In de meeste gevallen komt spreekangst voort uit de angst dat er dingen mis zullen gaan tijdens de presentatie. Veel mensen hebben voor de presentatie al complete scenario’s bedacht waarin alles misgaat en zijn er al bij voorbaat van overtuigd dat de presentatie een absolute flop wordt. Waarschijnlijk hebben ze daar ook nog over gedroomd in de nacht, doordat ze er zo actief mee bezig zijn. En het wordt nog erger, want het grootste probleem naast de angst voor mislukking, is de weet dat er een heel publiek meekijkt: allemaal getuige van de grote flop.
Is presentatieangst nodig?
Het antwoord is nee, want in de meeste gevallen gaat het presenteren juist zeer goed en blijkt achteraf de presentatieangst nergens voor nodig. Om van de nerveusheid af te komen, kunt u rampscenario’s dus beter uit uw gedachten zetten. Gebruik de onderstaande tips om beter te presenteren en haal positieve gedachten naar boven, want wie zegt dat u niet kunt presenteren?
Sta eens stil bij de zaken waar u bang voor bent. Waarom heeft u spreekangst? Bent u bang om fouten te maken? Bent u vaak onvoorbereid? Denkt u dat de mensen in het publiek het beter weten? Of schaamt u zich ergens voor? Door na te denken over deze zaken, wordt u bewuster van uw eigen angsten en kunt u deze aanpakken.
Een goede voorbereiding tegen presentatieangst
De beste manier om presentatieangst onder controle te krijgen, is ervoor te zorgen dat er geen angst hoeft te zijn. Dit kan onder andere door op tijd te beginnen met het voorbereiden van een presentatie. Zorg ervoor dat u goed weet waar uw presentatie over gaat en oefen uw tekst voorafgaand aan uw presentatie. Het oefenen kunt u alleen doen, en u kunt het ook doen voor een spiegel of met familieleden, collega’s of vrienden. Bekijk hier het volledige stappenplan ter voorbereiding van een presentatie van PresentatieKracht. Of download onze gratis checklist presenteren. Of denk na over een cursus presenteren.
Ontspannen presenteren
Haal diep adem voor het moment van de presentatie aangebroken is en doe eventueel wat ontspannende oefeningen. Dit helpt goed tegen presentatie angst. Prent uzelf in dat er ergere dingen op de wereld zijn dan presenteren en weet dat de presentatie voorbij is voor u het weet. Vraag uzelf af wat het ergste is wat er kan gebeuren en weet dan dat het allemaal mee zal vallen. Zeg tegen uzelf dat u het kan of laat iemand anders het tegen u zeggen. Wees zeker van uzelf, want dan zult u dat ook uitstralen.
Weet: de enige die u kan helpen tegen spreekangst bent u zelf.
Zenuwachtig
Veel mensen geven aan het begin van hun presentatie al aan dat ze zenuwachtig zijn of zeggen dat ze presentatieangst hebben. Zij hopen hiermee op begrip van hun toehoorders. Vaak werkt dit echter averechts, daarom kan het beter achterwege gelaten worden. Uw toehoorders zullen juist extra op u gaan letten als u dit zegt, terwijl ze waarschijnlijk niks gemerkt zouden hebben als u niks gezegd had. Dit zal uw presentatieangst alleen maar laten toenemen. Dus niet doen!
Een back-up
Zorg voor een back-up. Veel mensen vergeten hun tekst wanneer het lang gevreesde presentatiemoment aangebroken is. Vang dit op door kaartjes met kernzinnen en kernwoorden te maken. Wanneer u het dan even niet meer weet, werpt u een blik op uw kaartje en dan weet u het volgende punt weer. Gebruik geen kaartjes met de complete tekst, want dan loopt u de kans dat u de tekst gaat voorlezen en dat het gemaakt gaat klinken. Ook komt het vaak voor dat mensen dan op hun kaartjes kijken, maar niet meer kunnen vinden waar ze zijn. Dat maakt het nog ongemakkelijker bij presentatieangst. Om gebruik te kunnen maken van kaartjes met kernwoorden is een goede voorbereiding wel vereist.
Powerpoint gebruiken tegen presentatieangst
Maak een mooie powerpointpresentatie of gebruik een ander hulpmiddel. Door deze tijdens uw presentatie te gebruiken, zal de aandacht van uw toehoorders ook gericht zijn op de powerpointpresentatie of het andere hulpmiddel en minder op u. Ideaal bij presentatieangst! Maar blijf er wel voor zorgen dat het uiteindelijk om u draait. Het is niet de bedoeling dat de powerpoint uw presentatie overneemt. U bent degene die presenteert.
Fouten zijn toegestaan
Fouten zijn niet dodelijk. Sterker nog fouten zijn menselijk en wat ook menselijk is, is dat er tijdens iedere presentatie wel iets misgaat. Houd dit in uw gedachte voor en tijdens uw presentatie en sta fouten ook toe. En eerlijk: zelfs al zou de hele presentatie een absolute flop worden, dan nog kunt u er niks aan veranderen door u er zorgen over te gaan maken. Laat het dus over u heenkomen en biedt ruimte voor fouten en problemen. Herinner uzelf eraan dat uw publiek gekomen is om naar u te luisteren. Zij zullen u niet met de grond gelijk maken als u een fout maakt of iets vergeet.
Doorgaan bij fouten
Wanneer u fouten maakt, blijf er dan niet in hangen. Ga gewoon door met uw presentatie alsof er niks gebeurd is. Vaak zullen uw toehoorders het niet eens merken dat er een fout is gemaakt. En als ze het wel merken, dan zal het ze waarschijnlijk niet storen, zolang u maar doorgaat.
Oefening baart kunst
Tenslotte zou de volgende uitspraak uw lijfspreuk moeten worden: ‘Oefening baart kunst’ en zo is het ook het geval bij presenteren. Hoe vaker u het doet, hoe makkelijker het wordt en hoe minder eng het wordt. Ook tijdens de voorbereiding! Dus hoe eng u het ook vindt, blijf het regelmatig doen, want dan zult u vanzelf merken dat het gemakkelijker wordt.
Uw publiek is blij met u
Wel presentatieangst maar niet bang voor een goed gesprek? U kunt uw presentatie ook op een andere manier benaderen: spreken voor publiek is eigenlijk hetzelfde als een gesprek voeren met hen. Alleen bent u in dit geval de deskundige naar wie er geluisterd wordt. Uw publiek is blij om naar u te mogen luisteren en zij zijn benieuwd naar wat u te vertellen heeft.
Lees verder over dit onderwerp:
Denk je sterk en denk je zeker Fred Sterk |
Verlegen Pieternel Dijkstra |
Dromen, durven, doen Ben Tiggelaar |